franfotoblog

Sluitsteen

Ik ga er van uit dat er van een mankement sprake was en dat dit nu verholpen is. Bij navraag bleek dat het om een lekkage ging. De firma Waternet was hier.

Het ging mij om de anonieme arbeid die daarvoor nodig is. Werk waar je voor op je knieën moet. Handenarbeid die in de geschiedenis verdwijnt. Als ik dat historische moment van die laatste steenlegging niet had gefotografeerd, zou het bewijs van deze handeling ontbreken. Ik heb de naam van die laatste steenlegger ook niet genoteerd. Weet nu al niet meer welke sluitsteen hij gebruikte.

Het enige bewijs dat hij z’n werk goed heeft gedaan werd door zijn maat vastgelegd, maar zal toch in een ander dossier, namelijk “Klus gedaan” bij Waternet worden opgeslagen. Dit is optimale bedrijfsfotografie, pure registratie. Walker Evans eat you heart out! Hoe zou het zijn om daar een expositie van te maken? Fotografie gemaakt zonder enige emotie.

Meneer Katan

Ik bedenk me nu pas dat ik hier eigenlijk weer bezig ben met een vraagstuk uit 1967. Nooit opgelost. Afkomstig van Hans Katan, voor mij toen de meest inspirerende fotografiedocent op de akademie St. Joost in Breda.

Hij zei: “Als je op een vuilnisbelt staat en je ziet iets bijzonders, maar het ligt niet helemaal zoals jij dat wilt, moet je het dan beter leggen of achter je rug gooien en hopen dat het wel goed terecht komt?”

Je loopt op straat, de verrassing van een ‘vondst’ is daar het grootst. Je ziet iets opmerkelijks, er klopt iets niet of juist wel, je maakt een foto. Of je neemt het meteen mee naar huis en legt het in de scanner en isoleert het. De eerste foto is realistisch, de tweede kunstmatig. Een chique lint in verval, onderdeel van straatvuil of op zichzelf staand. Wat is het verschil tussen objectief of subjectief fotograferen, daar ging zijn vraag natuurlijk over. Laten zoals het is of ingrijpen? Tot hoever mag je gaan met het veranderen van de werkelijkheid?

Voor beide opnames gaat het ook om de bijbetekenis. Wat denken we als we dit hebben gezien? Willen we een tegenstelling of een eerbetoon? Voor deze blog mag ik alles, beide oplossingen hebben ‘soul’, er is niet één oplossing.

Ik kan ze ook nog naast elkaar zetten als een soort verloop in tijd. Van anoniem naar speciaal. Maar ze gaan ook over meer over dan dit lintje. Het zijn die vijf letters. Ik leun op een reputatie, een legende. Als er ‘Hema’ op had gestaan was ik waarschijnlijk doorgelopen.

Frankrijk - Spanje: Jamal scoort, 1-1

Ik ben altijd een slechte timer geweest. Meer geïnteresseerd in de ontwikkeling dan in het moment zelf. Liever het geheel dan een onderdeel ervan. Een bewijs van emotionele distantie? Het wordt me daarin steeds makkelijker gemaakt. Niet alleen de pieken, ook periodes ervoor en erna zijn nu van belang.

Sportfotografie was niks voor mij. Ik kon wel iets zien aankomen, maar nooit het juiste moment vastleggen. De magie van het in de toekomst kunnen kijken ontbrak. En dan net voor het moment zich voordeed, je sluiter openen. Persfotografen moesten dat nog meer hebben. Daar houden de nieuwsfeiten zich nooit aan vaste patronen, spelregels of witte kalklijnen. In Cartier Bresson’s theorie over ‘The Decisive Moment’ zit altijd wel wat speling, maar in de sport-, natuur- en nieuwsfotografie is het moment dan echt voorbij. Dat zie je.

De moterdrive heeft het een stuk makkelijker gemaakt. Door meerdere opname’s snel achter elkaar te maken kun je het juiste moment er makkelijk uit halen. Er wordt nu meer naar de sfeer gekeken. Niet alleen de score, ook het publiek of de omgeving zijn belangrijk.

Bij het voetballen op de televisie wordt een doelpunt altijd vanuit verschillende hoeken herhaald. Toen Jamal tijdens de wedstrijd tussen Spanje en Frankrijk de Spaanse gelijkmaker scoorde, schoot hij de bal in de uiterste hoek van het Franse doel, onbereikbaar voor de keeper.

Ik had het geluk dat het in de eerste helft gebeurde, waarin Franse supporters (les Bleus) achter het Franse doel, hun ploeg aanmoedigden. Het moment surprême was het besef dat de Franse voorsprong voorbij was. Sommige fans verkeren nog in feestvreugde, de man vooraan grijpt al naar z’n hoofd. Je mag ook dankbaar zijn voor de gele kleding van Mike Magnan, de keeper. Allemaal toeval. Want is die bal nou echt achter de lijn?

Beeld: NOS / NPO 1 Live