franfotoblog

Jim van der Woude 1948 - 2023

Dit is 1979. Jim opent “Zie de Mannen Vallen”, van Hauser Orkater in Shaffy. Hij komt van rechts het toneel op en sleurt twee grote gewichten met zich mee. Iedere pols trekt kilo’s lood over de grond. Hij struikelt af en toe, maar probeert al slepend voortgang te maken met dit zwaar en nutteloos werk waar geen einde aan kan komen.

Totdat hij tegen een witte lijn opbotst. Het blijkt een elastiek te zijn dat over de hele toneelvloer is gespannen en die iedere doorgang belemmert. Geluidsman Dicky Schuttel heeft er contactmicrofoons aan vastgemaakt zodat iedere aanraking door de zaal knalt. Na wat voorzichtige verkenningen waarbij het elastiek langs zijn oogleden schuurt of zijn neus platdrukt, wil hij zich bevrijden van deze kwelling, maar door het wegdraaien met zijn hoofd raakt hij verstrikt in het koord. Krampachtig probeert hij zich los te wrikken totdat hij zichzelf bijna wurgt.

Zie: “Zie de mannen vallen”, op YouTube. Tussen 00’.30” - 04’.51” zit de elastiekscene, en op 41’.27” - 47’.05”, zijn “magische vierkante ramen” act.

Ik heb de tragiek en de waaghalzerij van een mimespeler/acrobaat nog nooit zo sterk beleefd als in deze twee nummers. Wanneer wordt ‘pijnlijk’ komisch? En hoeveel komedie laat de acteur nog toe? Bij Jim bleef er altijd iets van tragiek hangen. Schrijnend, zoals het leven zelf.

Foto's Fran van der Hoeven

Blauw Blauw

Een peperbus in blauw, ik hoorde het naderen van een tram en wilde die erbij  betrekken. Wat zou dat gaan opleveren? Hoe snel rijdt-ie en hoeveel blauw zal er blijven hangen? Komen die twee voorbijgangers dan nog net op tijd achter die zuil vandaan?

De tram kwam de bocht om. Ik had het net met Reinier Gerritsen gehad over zijn foto’s voor het boek “Wall Street Stop”. Het ging over de deuren van de metrotreinen in New York. Die deden me denken aan sluitergordijnen. Dat wilde ik hier ook.

Die tram moest het beeld half afsluiten. Het was laat in de middag, nog genoeg licht om buiten wat te zien, in de tram was het licht al aan. Er zou een streep van licht langs de zuil glijden. Ik maakte drie opnames, kop, midden en staart van de wagen. De camera stond op 1/8, diafragma F5, 6, net genoeg om ‘m doorzichtig te maken en nog wat scherptediepte over te houden.

Over de voorbijgangers was een vage witte schim blijven hangen in de vorm van de achterkant van de tram. De remlichten gaven extra vaart aan de beweging. Pas later herinnerde ik me de betovering van een foto van Bert Nienhuis uit 1981.

Een rij mannen, ‘s ochtends vroeg in het halfduister, op de Raamgracht, wachtend op het verlengen van hun verblijfsvergunning. Bert had gebruik gemaakt van een voorbijrijdende tram om het binnenlicht als een felwitte lichtwand achter ze op te trekken. Zo werden het silhouetten, anders waren het schimmen gebleven. Nu net iets meer mensen.

La Petite Mort

‘Rude Britannia’ cd’s 1 & 3    NIKON D200   400 ISO   F20  1.3 sec   8x afspeelsnelheid