franfotoblog

26 | 11 | 2023
346

Klassiek

Is iemand zich bewust van z’n onschuld? Dat vroeg ik me af toen ik deze opstelling zag ineen leslokaal aan de Mauritskade. Hier had iemand opgeruimd met een aangeboren gevoel voor compositie. Zonder dat te etaleren of zich daarvan erg bewust te zijn.

Toen ik door het gebouw liep was dacht ik steeds: dit is een oude school, hier hebben ooit kinderen rondgelopen die allang begraven zijn. Als deze muren eens konden praten. Die tussendeur doet denken aan twee klassen tegelijk in de gaten houden, zoals dat in de boeken van Theo Thijssen voorkomt.

Nu is het lokaal teruggebracht naar de oorsprong, de muren kaal en de vloer gestript. Het enige comfort bestaat uit een rode stoel en een spartaans uitziende kruk. Het heeft iets van een toneeldecor waar ieder moment een voorstelling kan gaan beginnen. Beckett bijvoorbeeld. Dan is er het gevoel van: na een inspanning of gebeurtenis, is er altijd een nieuw begin. De verfvlekken op de vloer zijn er de littekens van.

Dit waren de lokalen waar je op school het meest nieuwsgierig naar was, hier ontstonden nieuwe dingen en werd er over kunst gesproken.

Omdat ik de rij ezels links buiten beeld heb gehouden, lijkt het of dit alles is wat je nodig hebt om les te geven. Het meest intrigerende onderdeel van deze opstelling zijn die lichtgrijze rechtopstaande blokken. Hun betekenis? Als je ze neer zou leggen kun je er op staan. Aan het vlekkenpatroon te zien worden er ook peukjes op uitgedrukt en natte glazen op weggezet. Of met verf gekliederd, zoals rond die deurklink.

Iemand die op die blokken gaat staan, staat meteen boven anderen, klaar om bekeken te worden. Gekleed of niet, er is weinig keuze om daar bij te gaan zitten. De stoel of de kruk. Zoals het al eeuwen is gegaan.

22 | 11 | 2023
345

Groen licht

De eerste gedachte: ‘warzone’. Het is midden in de nacht in een verlaten buitenwijk. Afrasteringen en hekken beletten je de toegang tot een plek die zelfs in het duister nooit donker mag worden. Terwijl er toch bijna niks te zien is.

Gelukkig is er een heuveltje direct voor me; als er wat gebeurt geeft dat dekking. Een eventuele vijand zal door de teksten op die borden van de Bouwatch wel uitkijken zich hier te vertonen. Die bellen meteen de politie.

 Dat ze natuurlijk eerst dat licht aan flarden schieten zodat ze in het donker toch kunnen doen waar ze zin in hebben, komt niet direct in je op. De groene kleur maakt indruk en alles wordt onrealistisch, eigenlijk een andere weergave van de werkelijkheid, zoals op röntgenfoto’s. Doet ook denken aan het beeld dat je door een nachtkijker ziet.

Net als bij het flitsen kijk je dan naar iets dat je in natuurlijke omstandigheden niet had kunnen zien. Bij nachtkijkers, ook wel restlichtkijkers genoemd, wordt het licht van de maan en de sterren of infrarood 1000x versterkt. Het licht is groen omdat het menselijk oog meer tinten van de kleur groen kan onderscheiden dan van een andere kleur.

Op de website van de firma BouWatch denken ze weer aan iets anders:
“Groen is de kleur die sterk geassocieerd wordt met duurzaamheid en stabiliteit. Groen roept gevoelens zoals geborgenheid, harmonie, groei, veiligheid en welzijn. Aan de andere kant roept groen ook gevoelens op zoals saai, gebrek aan vooruitgang en slapheid. Groen geeft ons dus een gevoel van rust en veiligheid”.

19 | 11 | 2023
344

Macro

Na het bezoek aan de tandarts had ik stoelpootstoppers moeten kopen.

15 | 11 | 2023
343

Tentjes in het Stedelijk

Het is erg verleidelijk om de titel van deze tentoonstelling, ‘This Will Not End Well’ als waarschuwing aan het publiek te zien. Alsof Nan Goldin zich van te voren heeft willen indekken tegen een toekomstige teleurstelling. Is dat ooit over haar gezegd?

Net zoals je op de kermis boven een tent “De vrouw met drie borsten” ziet staan, wil je naar binnen om te zien hoe ze dat voor elkaar krijgen. Zo is de tentoonstelling ook ingericht, in een donkere kelder staan zes afzonderlijke tenten waar je meestal op de grond moet zitten omdat er te weinig zitruimte is ingepland. Het Stedelijk vindt dat je haar werk niet al te serieus hoeft te nemen.

Ergens wat langer naar kijken is je niet gegund, duizenden dia’s schieten aan je voorbij over verveelde mensen met problemen. Veel bloot en vaak in bad of in bed. Een andere wereld. Om het negatieve karakter van het getoonde wat te verluchten laat Goldin ook dia’s van kinderen zien. Maar altijd naar haar uitgangspunt, iedereen moet wat te doen te hebben op haar foto’s. Nooit uitgaande van een kind zelf.

De dia’s worden vertoond met stukken toepasselijke muziek. Ik had gehoopt hier iets van de vernieuwing te horen die zij in het denken over fotografie had veroorzaakt. Maar alles was terug te voeren naar wat ik al geprojecteerd zag. Toen er een kind met een helmpje in beeld kwam en ze daar uit ‘Space Oddity’ van David Bowie over ‘Major Tom’ de quote “put your helmet on” lieten horen, wilde ik wel weer naar buiten.

Jammer. Ik herinner me de gezonde schok die haar boek ‘The Ballad Of Sexual Independency’ uit 1986 bij me teweeg bracht. Eerst wilde ik haar manier van werken niet accepteren, daarna deed ik het af als wel wat al te gemakkelijk. Toen realiserde ik me dat ik dat gevoel ook had toen ik voor het eerst punkmuziek hoorde. En hoe hard dat toen nodig was.

Hoe kon ik mijn cursisten nog verder het belang van de klassieken in de fotografie uitleggen en tegelijk deze snapshots van haar als even indringend laten zien? Deze tentoonstelling maakte duidelijk dat we al weer veel verder zijn. Ook dankzij Nan Goldin.