Fran Fotoblog

4 | 7 | 2020

15

Der Ganzomsonst

Der Ganzumsonst - uit “Zie de mannen vallen”- Hauser Orkater
geschreven door: Chris Bolczek (l) & Thijs van der Poll (r)

Ich bin der Ganzumsonst
Für mich kommt nichts im Frage
Ich bin der Mangelmensch
mich grauen alle Tage

Ich habe keine eigene Weise
Das Leitmotiv ist mir verstorben
Mit dem Suchen aller Arten
habe ich mir die Lust verdorben

Weshalb? denke ich immerzu ein Ganzumsonst
Noch so oft ein Fragezeichen?
Könnte es nicht ein Anderer sein?
Warum Ich?
Die Abwesendheit die meinen Alltag stört
Sie ist nicht erwünscht

Unerzwinglich
Ganz niedrig
Ohne Gegenstand
Umsonst, umsonst, umsonst und ewig immer

Mein Anteil an dem Dasein
Unwichtig
Jede Tat und jede Leistung
Nichtig
Alle Mühe all das Trachten
Vergeblich
Die Unfähigkeit jedoch erheblich

Ich kan nicht durchhalten
Beschlüsse kommen nimmer
Und wie einfach auch die Frage ist
Die Antwort fehlt mir immer

Zie: Der Ganzumsonst - YouTub#B0C735

Het is er nog, al is het een beetje aha-sync!

27 | 6 | 2020

14

Het kan bijna geen toeval zijn geweest, dat op woensdag 24 juni in een vitrine in Amstelveen die prachtig vormgegeven bundel van Hans Sleutelaar en Armando uit 1967 zich aan me opdrong. Een zilveren cover met diepzwarte runetekens: ”SS”. Daarboven in volvette schreeflozen: “de ss | ers“.

Letters met een eenvoudig zakelijk karakter. Kariger kon niet. De metallic cover straalt afstandelijkheid en neutraliteit uit. De ontwerper, Leendert Stofbergen, had het tweede teken van de titel “SS” iets laten zakken. Ik heb dat altijd gezien als een ingreep om niet vast te zitten aan dat beruchte logo. Dit is geen boek dat de nazi ideologie beter maakt, maar uit elkaar haalt.Toen al controversieel.

Meteen gekocht. Voorin staat een opdracht: “Voor mijn oude strijdgenoot Jacob Tervis (?) 9-7-1969 J. Hartman (?)”. De namen zijn niet goed te lezen. Maar het woord “strijdgenoot” geeft te denken. Of toch niet, ik wil er niets mee te maken hebben.

Ik hoop dat het bekijken en bestuderen van alles wat met de nazicultuur te maken had, ooit zonder een erfelijke belasting mogelijk is. Er zullen generaties komen die niet meer weten wie Hitler en iemand als Boris Becker is. Niet uit onwil of dommigheid. Er is andere geschiedenis tussen geschoven.

Omdat ik de tweede wereldoorlog gelukkig niet heb meegemaakt, voel ik me er ook niet mee belast. Dat het een ijkpunt is om goed van kwaad te onderscheiden, heb ik meegekregen van m’n ouders en de cultuur waarin ik ben opgegroeid. Maar ik beschouw het als aangeleerd. Ik wil geen gevoeligheden waar je altijd rekening mee moet houden. Ik blijf liever onafhankelijk.

Dit boek gaf een eerste aanzet om de stem van de andere kant te horen. Een objectieve kijk, doordat de samenstellers acht oud-ss’ers vrijelijk aan het woord lieten. De stijl van Armando en Sleutelaar leest als een soort monologue intérieur van deze nederlandse vrijwilligers. Er zit geen filter tussen, we moeten zelf onze conclusies trekken. Eindelijk los(?)

Hans Sleutelaar is donderdag de 25e juni overleden.

24 | 6 | 2020

13

Meisjes en soldaten

Genadeloze foto. Door timing van de fotograaf én angst voor het uiten van gevoel bij de man in uniform. Ik kom er niet uit. Paul McCartney’s “You say goodbye, and I say hello”, schiet even door je heen. Alles wat met genegenheid te maken heeft is hier taboe. Alleen die vrouw weet er mee om te gaan.

De omgeving is zakelijk, zoals in een bedrijfskantine of ontvangstruimte van een crematorium. Hard flitslicht legt alles bloot. Spartaanse stoelen en tafeltjes. Het onverbiddelijke patroon waarin er viltjes zijn gelegd. Men is op alles voorbereid.

Behalve op expressie. Dan ga je op lichaamstaal letten, verborgen tekens. Wat doen de handen, hoe staat een gezicht? Hij buigt zich lichtelijk voorover, op het eerste gezicht een welwillende indruk.

Zijn dit vader en dochter, man en vrouw, vrienden of verloofden? Waarom is hij zo afstandelijk? Blij dat hij van haar af is? Dringt zij zich teveel op? Stapt hij dadelijk in een vliegtuig naar de volgende vredesmissie? Waardoor moet zij toch alle zeilen bijzetten?

Zijn linkerhand omvat haar bovenarm, geen bemoedigend teken. Zo begroeten maffiabazen elkaar. De schijn van tolerantie. Jij bepaalt de afstand tussen jou en de ander. Hij geeft haar een hand, zoals je een zakelijke overeenkomst bekrachtigt. En zijn snor belemmert direct contact met haar wang. Zij sluit haar ogen en houdt haar hoofd weerloos achterover bij al die passie. Die tas mag niet tussen hen in komen. Haar pink vertelt eigenlijk alles.

Op de achterkant heeft iemand geschreven: “I wish I didn’t love you so!”

Fotograaf onbekend

20 | 6 | 2020

12

Pardon?

Op het moment suprême is het alweer verdwenen. Ooghoekenwerk. De vluchtigheid van een fantasie. Verdwenen als je wakker wordt. Grenzend aan het verbodene en tegelijk een zekere nonchalance van het schouderophalende: “Je m’en fous”.

Over de Victoriaanse verleiding in 1880: “Behaviour such as exaggeratedly lifting the hem to show the lower leg or brushing a passing man with the skirt, demonstrative laughter or the glance over the shoulder, seem to have been codes by which the ‘insoumise’ might suggestively advertise her availability in public”. [ Richard Thomson : Splendours & Miseries, Images of Prostitution in France, 1850 - 1910 ]

Is dit vergelijkbaar? Ook verleiding in het openbaar, maar dan verhoudt zich dit als Eau de Toilette tot Eau de Parfum, een lichtere variatie.

Want het gaat hier niet over geld, meer het voyeuristisch plezier. Of was het toch een rijdende reclame voor ‘Victoria’s Secret’? Essentieel is het voorbijvliegen, er is vervoer bij nodig. De fiets is ideaal. Bijna binnen handbereik.

Het was er maar heel even; ik bleef in de buurt. Bij het volgende stoplicht (Martelaarsgracht) even gewacht tot iedereen weer optrok. De blauwe rugzak naast me moest het een beetje verstoppen. Zo kon ze er achter verdwijnen en werd het voor de kijker een plagerig obstakel. Langere sluitersnelheid voor vaart en vluchtigheid. Geen hoofd, anoniem.

Die vermenging tussen openbare ruimte en privé, het beschouwde en de beschouwer. Dit mag niet, dat mag nog net. Het verschil tussen onachtzaamheid en provocatie. Het zit allemaal in ons hoofd.