franfotoblog

12 | 9 | 2021
123

Graffity

Tussen deze twee foto’s zit 10 jaar. Toch zie ik wel overeenkomsten. Een lesje moraal door hergebruik van andermans foto’s. Opnieuw de waarheid, maar dan anders. 

De linker is oorspronkelijk van Helmut Newton. Ik zag deze vrouw voor het eerst in zijn boek “White Women”, uit 1976. Ze stond ‘s nachts in de Rue Sabriot in Parijs te roken in haar krijtstreep smoking van Yves St. Laurent. Naast haar een naakte vrouw op hakken. Newton was toen erg bezig met de sfeer tussen vrouwen onderling. Acht jaar later verscheen: “Un Monde Sans Hommes”. Allemaal sterke vrouwen, ze konden ook wel zonder die kerels. 

In de Huidenstraat werd verbouwd, de kale schutting wachtte op Laser 3.14, de graffity dichter. Daarna kon iedereen z’n gang gaan. Plots stond daar, in het blauw, een sjabloon van een Diana Arbus foto op. Maar het handgranaatjongetje uit Central Park hield nu ook een dubbele bijl vast. Het symbool voor ‘butch’ lesbiënnes en Zeus verwekte er de bliksem mee, als hij toornig was. Het wapen der rechtvaardigen. 

De samenhang tussen deze twee parodieën zijn de hoofddeksels. Bij Madame Smoking zijn het de konijnenoortjes van Playboybunnies. Het jongetje heeft Mickey Mouse oren. Allemaal onschuld. Alles wat je op je hoofd draagt zegt iets over je status of geestelijk welzijn. Jeroen Bosch schilderde een trechter op je hoofd als hij een vernauwd bewustzijn wilde weergeven. 

Maar Disney- en Bunnyoren hebben hun onschuld verloren. Speelgoed gaat ooit vervelen. Een konijntje en een muis, allemaal aaibaar. Maar nu tegen de draad in. Vandaar die bijl. En Madame heeft een kraai vast, het gaat niet goed aflopen. Blijkbaar wordt het tijd dat we ons eens gaan bezinnen op een of ander naderend einde.

7 | 9 | 2021
122

Kringloop

Ik vroeg of ze ook een tasje hadden voor m’n aankopen bij kringloopwinkel De Locatie in Noord. Kreeg deze en was er meteen gelukkig mee. Maar waarom eigenlijk? 

Voornamelijk de onbedoelde anarchie. Uitdragerij vs Grootgrutter. Het verbeteren van  een gevestigd logo. En het lot dat deze zak tegemoet moest gaan, bijna een bevel. Vergelijkbaar met de opschriften op verhuisdozen. Alsof er ook tassen naast hebben gestaan met ‘De Slegte’ of ‘Afval’ erop. 

Ik kijk naar de fermheid van de eerste zes letters. “Kringl” was het belangrijkst, "oop" zou vanzelf volgen. Wel keurig binnen dat huisjesachtige kader gebleven. Valt me nu pas op hoe scheef het eigenlijk staat t.o.v. 'AH'. Is het eigenlijk wel als huisje bedoeld, past een prijskaartje hier niet beter? 

Een viltstift die het kruidenierslogo verbetert. Weg met die gestileerde letters, die me altijd aan een rookworst, een afgekloven appelsteeltje en slappe spagetti doen denken. Allemaal driftig veranderd met dubbelgekraste kapitalen. Oorspronkelijk begonnen in groen, dat droogliep, dus afgemaakt in stemmig blauw. 

Ik probeer me voor te stellen hoe je op zulk glad materiaal houvast kan vinden. De achterkant gaat altijd schuiven. Nog een reden waarom die eerste zes letters er zo prominent op staan. Jezelf overtuigen dat je gelijk hebt; die boodschap moet er op en zo’n zak heeft niks in te brengen. Die heeft z’n functie al vervuld. 

Mag blij zijn dat ie opnieuw van nut is. Vorm en functie komen hier samen. Deze tekst geeft niet alleen een winkel, of een milieuvriendelijke gedachte aan, maar ook het dubbele gebruik van deze tas. Nu nog statiegeld gaan vragen voor iedere blauwe AH tas, met dit opschrift. Dat is echte kringloop. Het ontwerp ligt al klaar.

5 | 9 | 2021
121

Styling the Stars

Hier klopt iets niet. Filmsterren kunnen raar doen op foto’s, maar dan kan je dat zien  aan de omgeving, hun expressie of andere mensen op de foto. Is hier niet het geval. 

Marlon Brando lijkt net weggelopen van een ernstig auto-ongeluk, maar maakt geen verslagen indruk. Dean Martin speelt op heterdaad betrapt als hij met een dame (Cyd Charisse) een kamer wil binnengaan. Het briefje in beeld doet denken aan politiefoto’s voor identificaties of reconstructies. Er is een tekst nodig om iets onzichtbaars te verduidelijken. Er bestaat meer dan wat we zien. 

Dit zijn bewijsfoto’s voor de ‘continuity departments’, die de kostuums maken, de make‑up doen en de haardracht verzorgen bij filmproducties. Als houvast worden er na iedere scene foto’s gemaakt van haar en make‑up. Ze zijn familie van de auditiefoto’s en de clapperboardfoto’s die vlak voor een opname gemaakt worden. Allemaal voor intern gebruik. 

Brando houdt een kam vast; deze foto is voor de haarafdeling. Borstels of bezems waren ook bruikbaar. Wat deze foto’s bijzonder maakt is dat de eerste blik de verkeerde is, ze gaan niet over die beroemde mensen. Filmsterren staan naast bordjes, schoolborden (afwasbare krijtletters!) of houden kaartjes omhoog waarop hun gegevens staan. Bewijsfotografie, zoals de foto’s van je antiek voor de verzekering. 

De acteurs staan er vaak ontspannen op, het gaat niet om hen. Soms lijken ze geïrriteerd, bang om hun concentratie te verliezen. Het imago vervalt even. We kunnen ze op een ander niveau bekijken. Raar, dat ik ze dan toch weer in een rol zie, de filmster speelt een filmster op een set. Nog een masker achter dat imago.

Foto’s uit: ‘Styling The Stars’, Angela Cartwright - Insight Editions, San Rafael 2014