franfotoblog

Comme ci, comme ça

Gevonden in een archiefje van een tekenleraar. Tijdperk: 50-er jaren tot midden zestiger jaren, aan de verschillende haarstijlen te zien. Begint met een baard en later lang haar. Het type leraar dat een verademing was op school. Iemand waarmee te praten viel, iemand die je nieuwsgierig maakte. 

Hij deed vast de decors en aankleding voor de jaarlijkse toneelavond. Ik heb ook zo’n inspirerende leraar Nederlands gekend, mijnheer Sef Passage. Die behandelde in z’n lessen de achtergrond van klassieke stukken. Als hij tekstbehandeling deed zag je het stuk al voor je. 

De fotograaf heeft niet geprobeerd om op dezelfde hoogte als de acteurs te komen. Zo zag je het vanuit de zaal, zo bleef het mysterie intact. Iedereen mag zich opeens anders gedragen. Deze scène speelt zich af in Parijs. Wat luchtige schetsen geven een impressie. Een zonnescherm boven een terras, de huurkazerne met vensterluiken en natuurlijk, de Eiffeltoren. 

Parijs was toen een magneet waar alles artistiek was en iedereen er vrij op los leefde. Volgens de mise-en-scène op deze foto kon je urenlang op een terrasje zitten. Clochards herkende je meteen aan de wijnfles uit hun jaszak. Die zaten en sliepen altijd op de grond. Overal artistieke meisjes met een paardestaart of keurige dames met joyeuze hoedjes, iedereen deed mee. 

En dan kon het gebeuren dat er zomaar een beroemd schrijver of schilder het terras passeerde. Die herkende je meteen aan z’n baard, de excentrieke handschoenen en het krantje dat hij las ‘en petit promenade’. Un boulevardier, een levenskunstenaar. 

Speelde de tekenleraar een cameo rol? Hé, dat jasje! Hangt nu bij mij in de kast.

Magie

Ik heb dit schilderij bij het voeteneind van m'n bed hangen. Het moet me rustig maken, maar het blijft me bezighouden. Hangt het er voor m’n gemoed of als voorbeeld van een gelikt genre? Gaat het over troost of doem? De eeuwigheid? Kitsch of Kunst? 

Soms wil ik het pad op, dat linksonder begint. Misschien raak ik verdwaald in een fantasiebos, zoals de televisieschilder Bob Ross ze altijd maakte. In een half uur kon hij, schijnbaar moeiteloos, een compleet landschap oproepen. Dat ging met allerlei trucjes. Hoe handige techniek opeens emotie kan worden, is iedere keer weer een wonder. Hij verzekerde je ervan dat je het zelf ook zo zou kunnen. Kloddertjes verf (titanium white) op een breed paletmes worden opeens een paar schuimkopjes. 

Net als bij Ross blijft mijn schilderij schetsmatig. Wij maken het af. Een paar strohalmen in de voorgrond staan voor struikgewas; in de blaadjes aan de bomen zie je het tamponeren terug. Die schuimkopjes komen op ons af en rollen niet naar de oever. En waar komt al dat licht op die boom op links eigenlijk vandaan? Het is alsof Hans Klok je een van zijn trucs uitlegt en je toch weer te slim af is. Het blijven illusies. 

De vader van inspecteur Wallander schilderde zijn hele leven lang hetzelfde landschap. In twee variaties, met of zonder korhoen: ”In the old days, his father’s paintings had always seemed to him something to be ashamed of, to be taking advantage of people’s bad taste. It now seemed to him there might be another way of looking at it. Perhaps his father painted pictures that gave people a feeling of balance and normality they were looking everywhere for, but only found in those unchanging landscapes”.

Henning Mankell, The Man Who Smiled (2005)

Opeens

Ergens heb ik altijd moeite gehad met deze hoesfoto op de eerste solo LP van Paul McCartney. Op Catawiki werd een weinig voorkomende persing op
‘Half-Speed’ aangeboden. Met een rode wikkel om de hoes werd dat aangegeven. Toen zag ik het. 

De foto is van Linda McCartney. Doet Japans aan en er is aandacht voor het kleine, iets waar ik ook vaak overheen kijk. Ik denk altijd aan een tuintafel waar net aalbessen op zijn gerist. Franse vruchtjes zou ook kunnen. Thuisnijverheid in ieder geval. 

Zo moest je deze plaat beluisteren: “a work in progress”. Die kersjes waren nog niet aan hun eindbestemming toe. Alsof ze daar vanacht waren blijven liggen. Het bleef onaf, niet definitief. Old Mac heeft net een nieuw soloalbum uitgebracht (McCartney III); a Beatle’s work is never done. 

Die rode wikkel heeft dezelfde kleur als de besjes. Onbewust sluit het ook aan bij de Japanse traditie om papieren wikkels rond boeken of LP’s aan te brengen. Met (waarschijnlijk) een verklaring, aanprijzing of commentaar voor het Japanse publiek dat geen Engels leest. Of dat speciale gevoel dat jij de eerste bent die dit zegel gaat verbreken. 

Ik ervaar die rode balk op links als een naderende afsluiting. Zoals een gordijn dat langzaam dichtgaat. De witte tafel zweeft nu niet meer los in de ruimte. En hoe lang die eigenlijk is, doet er ook niet meer toe. 

Ik vind het wel zwak dat ik het oorspronkelijke beeld van Linda niet in haar waarde kan laten, dat ik er onrustig van word. Toch een beetje gelijk gekregen.