franfotoblog

8 | 3 | 2023
275

HELP!

Eerst wil je het niet aanvaarden. Dan bekijk je zo’n foto nog een keer. Alsof je een bekend liedje nu in een andere versie hoort. Ringo Starr in skikleding uit de film ‘Help’, maar niet in de sneeuw. En aan de bomen te zien, zelfs in hoogzomer.

Ik had me nooit afgevraagd waar de coverfoto voor de LP ‘HELP’ eigenlijk gemaakt was. Het was me wel opgevallen dat The Beatles in een volledig wit vlak stonden en vreemde gebaren met hun armen maakten. Omdat een gedeelte van de film in de sneeuw is opgenomen, dacht ik dat die foto daar ook was gemaakt. Ik had moeten bedenken dat sneeuw ook schaduwen en grijstinten kent.

Er is ook een scene waar ze uniformen van de plaatselijke politiekapel dragen. Daardoor kwam deze berenmutsman op deze foto niet meteen raar over. Maar de auto in de achtergrond (Rolls?), een boom in zomerdracht en die witte wand waar Ringo voor staat, bewees dat die coverfoto eigenlijk in Engeland gemaakt is.

Het oorspronkelijke idee was om The Beatles de letters H, E, L en P met vlaggen in semaphore te laten seinen. Fotograaf en ontwerper Robert Freeman: “But when we came to do the shot the arrangement of the arms with those letters didn’t look good. So we decided to improvise and ended up within the best graphic positioning of the arms.” Eigenlijk seinen ze nu:”NUVJ”.

Er is maar één man in Nederland die dé expert van Beatlefoto’s genoemd mag worden. Als ik Piet Schreuders een mailtje stuur krijg ik binnen een kwartier antwoord en de preciese aanwijzingen op een luchtfoto, waar Ringo gefotografeerd is: het parkeerterrein van de Londense Twickenham Studio’s. Daarom die Royal Guard, vast een figurant uit een Twickenham productie tijdens de lunchbreak. Ringo glimlacht wat verlegen, alsof hij zich wil verontschuldigen dat hij op de man neerkijkt.

Nu vraag ik me weer af waar de andere drie waren (buiten beeld?), en waarom ze op een podium moesten staan.

4 | 3 | 2023
274

Dossier Opland 2

SAFI 11/10 ’64

SCENES ET TYPES DU MAROC

95.003.66 - Femme Berbere du Haut Atlas
Frau von dem Hohen Atlas
High Atlas Berber Woman
Collectionnez les Cartes Postales!

“Lieve mensen.
We zullen Rob ewig dankbaar blijven, dat hij ons aangeraden heeft naar Marokko te gaan. Tot nu toe een fantastische reis gehad. Tot aan het randje van de woestijn met honderden kamelen, markten met sprookjesvertellers, slangenbezweerders, koranlezers, wilde roverhoofdmannen en Ali Babas. Compleet duizend en een nacht. Langzaam gaan we nu weer naar het noorden naar geciviliseerder streken.
Hartelijke groeten van ons beide”.

Een ‘Mexichrome’ kaart geadresseerd aan Sonja en Rob Wout. Afzender onleesbaar. Postzegel verwijderd.

The Rolling Stones gaan vijf maanden later voor het eerst naar Marocco.

1 | 3 | 2023
273

Bloot bij Van Dijk

Ben ik nog steeds 14, als ik me heel even afvraag waarom dit soort foto’s toch worden gemaakt? Maar ben tegelijk benieuwd hoe ze gemaakt zijn en wie het initiatief nam. En heeft dit handzame formaat (11,5 x 18 cm) nut gehad?

In Paul Kooiker’s serie ‘Room Service’ uit 2008 (uitgeverij Van Zoetendaal), zie je uitgeknipte plaatjes van blote vrouwen naast of voor boekenkasten. Het heerlijkste wat een man zich voor kan stellen, een belezen vrouw die even iets anders aan haar hoofd heeft. Je ziet alleen maar details, het blijft prikkelend. Alsof je door een sleutelgat kijkt, veraf en toch dichtbij. Waarom staan ze daar? Willen ze je de toegang tot die boekenkasten verhinderen? Wat zal het zijn, boek of bloot? Ik hoor geritsel in de bladeren van de boom van kennis van goed en kwaad.

Bij deze afdrukjes gaat het over een obsessie voor puur bloot. Geen bijbetekenissen. Veel aandacht voor borsten, billen en schaamhaar. Alles is binnenkamers gebleven. Op 13 foto’s is het gezicht buiten beeld. Voorwaarde van de modellen, of piëteit van fotograaf? Er is door drie  vrouwen geposeerd. Een stevige tante met sproetjes, rookt een sigaret als ze bloot voor een geopende koffer staat. Gaat ze weg of is ze net binnen? Ik zie een Amsterdamse binnentuin door het venster. Op de volgende foto liggen wat opengevouwen kranten met het logo van Het Parool, uit de tijd dat de twee O’s nog aan elkaar zaten.

Maar de favoriet is een jongere vrouw. Ze staat op 12 foto’s. Uit haar mimiek leid ik af dat ze zich niet schaamt als ze naast hem zit. Hij legt z’n hand op haar linkerschouder, maar laat z’n duim niet meedoen; hij aarzelt. Ze heeft geen last van het eeuwenoude cliché van de naakte vrouw en de geklede man. Zij werpt zich volledig in de strijd, haar kaak laat haar wilskracht zien. Er zit een zekere trots in. Ze legt haar linkerarm vrijpostig over zijn linkerknie. Kom op, slome.

26 | 2 | 2023
272

Duitse modefoto

Ik hoop dat U stikjaloers bent; €1,95 ! Ingelijst en wel !!

Thuis meteen ontlijst. Natuurlijk geen originele Walde Huth, daarvoor is de print te fris. Zelfs iets aangesneden op links. Moest in dit lijstje passen. Geeft niet, de essentie is er. Een Duitse modefoto uit de vijftiger jaren, gemaakt op de mooiste plek in Parijs om te fotograferen: de Esplanade du Trocadero. Zelfs Hitler en zijn staf konden er niet omheen toen ze de stad veroverd hadden. Ik heb er ooit vanuit een hoog standpunt kunnen fotograferen. En kijk er nu iedere dag naar, het is m’n vaste screenshot.

Het gaat op deze plek altijd over horizontale en verticale lijnen, en de aanwezigheid van een wereldwonder aan de horizon. De mist maakt het nog afstandelijker. Zo lijkt het eerder een decorstuk. Om 'la Tour' er geheel op te krijgen moet je ver weg staan. Het model licht haar hoed voor de ijzeren constructie, die maar iets groter is dan zijzelf.

Duitse modefoto’s hebben altijd iets stroefs. Nergens een soepele elegantie. In Duitsland wordt mode als een industrie ervaren, volgens Markus Ebner, hoofdredacteur van het modetijdschrift Achtung. Bij Huth geen exclusieve voornaamheid zoals bij Willy Maywald, of Penn’s onderhuidse elegantie en Avedon’s schwung uit die tijd.

Ze staat stil, verstijfd als een etalagepop. Ik had haar vast gevraagd een voet op de volgende tree te zetten. De suggestie dat ze net een stap naar beneden gaat is er wel, maar is uiteindelijk te miniem. Alle ogen moeten naar het bijzondere manteltje.

Wat me altijd opvalt is het type vrouw dat toen het ideaalbeld voor modereportages was. Beslist geen meisjes, jonge vrouwen dan? Ergens iets ertussen, of deed het er niet toe? Vrouwen die dat soort kleding kochten wilden zich niet met jonge onbezonnenheid associëren. Jong zijn was niet belangrijk, het ging om status. En dat voor €1,95.