franfotoblog

Goddess

Misschien was de morgenster wel een kunstkenner. Eén vinger in de vuiniszak was voldoende om hem te overtuigen dit toch maar te laten staan; kitsch. Zelfs de lijst had geen waarde.

Ik kon het niet. Net als bij de Mona Lisa gaat er mystiek van “Tina” uit. Het is een schilderij van J.H. Lynch. Ook bekend van “The Woodland Goddess”. Een halfnaakte (?) vrouw lijkt bescherming te zoeken in een duister woud. Wil ze me mee lokken of is ze wat schuw? Sierlijk kapsel over haar linkerschouder. Lippenstift, mascara, oogschaduw en eyeliner in overvloed. Ik zie Claudia Cardinale voor me. Volgens het veilinghuis Mutual Art zou het uit 1961 stammen. De tijd van ‘The Beehive’ zoals te zien bij The Ronettes (1963, “Be My Baby”!). Later herhaald door Amy Whinehouse.

Ik heb van ‘Tina’ alleen maar reproducties gezien. Zoveel dat je geen idee meer hebt van de originele kleuren. Dit exemplaar heeft nog iets van het rood dat door het hangen in (in)direct zonlicht bij de anderen vaak ontbreekt. Maar dat zal kitschliefhebbers alleen maar meer overtuigen van de oudheid van zo’n poster. En de schijn van origineler, dus ‘echter’.

Hoteldebotel

Hoe Fellini door m’n hoofd ging toen ik de overtocht maakte van de NDSM naar het Poortgebouw naast de Pontsteiger.

De ramen van de pont waren beplakt met een raster. Ik zocht een plek waar het toch nog doorzichtig was. Uitzicht: zeventiende eeuw, de silhouetten van driemasters steken af tegen het morgenlicht. De illusie van de wind in de zeilen te hebben om Oost-Indische oogst te exploiteren. Opeens reflecteert op het raam het Botelschip achter me. Het gebeurt in stilte, maar ik hoor bijna de langdurige diepdoffe klank van een scheepstoeter.

Dan zie ik weer dat grootse moment uit Fellini’s film ‘Amarcord’ voor me, waar midden in de nacht een fantoom het beeld in vaart. De bewoners van dit denkbeeldige Italiaanse kuststadje zijn ‘s nachts opgebleven om het moment mee te maken dat de ‘II Rex’ voorbij zal stomen. Alles speelt zich in het donker af; je weet niet of het een droombeeld is of de realiteit. Je ziet alleen maar lichtjes en, omdat er geen wind is, wel erg trage stoom uit de schoorsteenpijpen komen. Ultimo Cinecitta. Even komt de vooruitgang in beeld, de andere wereld waar ze naar smachten.

Een van de krachtigste elementen van verbeelding is de suggestie van iets dat we zien en in onze fantasie verder uitwerken. Fellini laat dat ook zien. Het schip is veel te groot en dichtbij om als echt over te komen en de golven zijn van landbouwplastiek. Daardoor was het draaien minder duur, maar het laat ook zien dat alles in een film maar make-believe is. Net als de gedachte dat een reflectie van het Botel geen hotel is, maar een gewone boot.

Kalend met Kuifje

Op het Westergasterrein draait een voorstelling met lichtbeelden over Kuifje. In een voormalige machinehal wordt op alle muren en vlakken een Son et Lumière geprojecteerd. Alles is groter dan groots, overal beweegt iets overweldigends.

Wim Noordhoek schreef ooit: “Er is geen eind aan Kuifje”. Er zullen altijd manieren bedacht worden om deze stripfiguur in vernieuwde vorm op te roepen. Zullen jongere generaties er ook gevoelig voor zijn? Zal Kuifje dan niet wat te braaf overkomen? Is zijn partner kapitein Haddock dan nog aards genoeg? Aan de superieure tekenstijl van studio Hergé zal het niet liggen. Realistisch, tijdloos en humaan, ieder kan zich hier in terugvinden. Bij deze projectie zag ik oudere kenners staan en zitten, maar ook peuters in het halfduister op de voortdurend veranderende lichteffecten en de soundtrack dansen. Voor jonge gezinnen een ideaal uitstapje op de zondagmiddag.

De makers laten ook muziek van Creedence Clearwater of Jefferson Airplane horen. Alsof Kuifje al die muzikale periodes ook heeft meegemaakt. ‘White Rabbit’ staat voor het hippietijdperk, dat ik nooit eerder met Kuifje in verband had gebracht. Kuifje was altijd tijdloos. Maar er moet schijnbaar iets te zien zijn dat hem wat menselijker maakt. Hallucinaties uit Egypte (uit ‘De Sigaren van de Farao’) of beneveld door injecties in China (uit ‘De Blauwe Lotus’), hij heeft het ook meegemaakt.

Opeens merkte ik dat ik alle afbeeldingen wilde herkennen en categoriseren. Dit kwam uit dit album en dat weer uit dat avontuur. Een geheugentraining, bijna alles goed. Waarom die archiveringsdrang? Van jongs af aan moet het voor mij een standaard zijn geweest, iets waar je op kunt vertrouwen: Kuifje, altijd goed.

Professor Zonnebloem in ‘Raket naar de Maan’ (al in 1950), bij Fabrique des Lumières en in het boek.