franfotoblog

16 | 10 | 2020
39

Kodak Cadeau

Ik had toch duidelijk m’n bedoelingen met het kopje ”Kodak Kado”, maar de automatische spellingscontrole besliste meteen anders. De verwijzing naar dit reclamespotje voor ‘Kodak Instamatic’ (1971) van Van Kooten en De Bie vervalt hierbij. 

Als ik even later de scan van een Kodak ontwikkelzakje in ‘Finder’ wil dupliceren, krijg ik weer iets anders te zien. Hij vertaalt het naar een placemat met licht verlopende tinten. Ergens in me zingt het zachtjes: ‘The Lunatics have taken over the Asylum’ (Fun Boys Three, 1982). De kleuromvang is een verloop van volgeel tot bleek beige. En het rood van Kodak heeft nooit bestaan. 

Eigenlijk wilde ik het alleen maar hebben over de wonderbaarlijke terugkeer van deze retourenveloppe. Het wonder van het weggooiproduct dat terugkwam. Vroeger zelf vaak gebruikt. Diafilm ging naar een ontwikkelcentrale. En Kodachrome kon alleen terug naar Kodak. Bij aankoop kreeg je er deze enveloppe bij, die dan naar ‘Duitsland’ moest.

Het verbaasde me iedere keer dat je een filmcontainer in zo’n plat zakje kreeg. Als dat maar niet openbarstte, dat dun metalen sluitlipje stelde echt niks voor. Zo was je zorgvuldig geschoten materiaal wel erg gemakkelijk voor anderen toegankelijk.

Maar ik heb alles altijd keurig en volledig teruggekregen. 

In dit voorbeeld heeft ‘cliënt Verlaat’ het naar de fotowinkel terug laten sturen. Dat ‘Foto Sunset’ bestaat niet meer. Als ik die zoekterm op Google gebruik krijg ik veel foto’s van de ondergaande zon in Amsterdam. Zij weten het ook weer beter.

13 | 10 | 2020
38

Radio1 NPO Kunststof 12/10/2020

Jellie Brouwer: “We zijn vandaag niet te zien via de webcam op uitdrukkelijk verzoek van onze gast Willem Diepraam” 

– “Een van de redenen dat ik dit interview en die interviews in de krant eigenlijk wilde geven was dat ik niet meer dacht, waarom zou ik het doen, want dat heb ik 35 jaar gedaan … ik dacht nu waarom niet – da’s een verschil, maar ik had ook ontzettende zin om uit te leggen waarom ik 35 jaar geen interviews heb gegeven [ waarom je 35 jaar gezwegen hebt ]  ja, nou ja  [ nou ja, eh ]  dan, eh  [ da’s weer wat anders - je hebt geen interviews gegeven ],  ik loop het risico dat ik natuurlijk als een variant op Philip Roth, die zegt na het eerste interview ben je de rest, ben je alle interviews bezig om het eerste interview te corrigeren, ik loop het risico dat ik nu natuurlijk een fotograaf ben die zich laat interviewen waarom die niet geinterviewd wilde worden  [ en toch is dat het belang dat je er bij hebt, wat je echt belangrijk vindt, je zei het net zelf voordat we het gesprek begonnen, dat het geen olifant in de kamer moest zijn, waar ik je heel dankbaar voor ben eh… en dat het zelfs de reden is waarom je dit eh ]  en bijkomende redenen  [ maar leg dat eens uit, want jij hebt 35 jaar lang geen interviews willen geven, wat wilde je daar nu precies over kwijt ]  nou eh.. het is ook een beetje een reden om uit te leggen aan al die journalisten, waarom ik het niet wilde en waarom er niks mis is met de gemiddelde Nederlandse journalist, kijk toen dat gebeurde en vijf jaar daarna, die periode  heb ik het echt heel zwaar gehad, was ik nog net een beroemde fotograaf eh, ik was ooit heel beroemd in Amsterdam  [ Willem Diepraam van Vrij Nederland ],  eh, [ de Groene Amsterdammer ],  dus ik was nog steeds een beroemde fotograaf, ik had dat ongeluk meegemaakt, ik stond rechtop, daar begreep niemand wat van en daar wilde veel mensen alles van weten, en daar kon ik niet over praten en ik wilde er niet over praten, en verder was ik sowieso niet zo gelukkig meer met interviews vanaf het begin jaren 80 omdat eh, ik misschien op dat moment me realiseerde dat ik minder te zeggen had dan begin jaren 70, maar ook eh, dat het er eigenlijk nooit goed stond en dat had te maken met het feit dat ik een pietje precies ben, als ik praat wil ik ontzettend graag dat het uit de haag van mijn tanden komt en dan vind ik het ontzettend vervelend als iemand in zijn opschrijfboekje er een leuker verhaal van maakt …” 

Willem Diepraam, 50 jaar fotografie  Rijksmuseum 9/10/2020 - 10/01/2021

10 | 10 | 2020
37

Niks aan

Even dacht ik in dit portret (r.) van Jack de Boer gemaakt door Annaleen Louwes, het volkomen niets gevonden te hebben. Geen poging om het beeld extra interessant te maken, leek het. Tot ik op Google nog een portret van Jack de Boer zag. 

Die linkerfoto, van boekenroute.nl, is met een andere opzet gemaakt dan de foto voor  uitgeverij Van Oorschot. Het licht maakt het verschil. Op links is dat zo neutraal, dat zelfs de structuur in het achtergrondje al expressief overkomt. Alles is hier even belangrijk. 

Het licht van Louwes versterkt ieder onderdeel van het gezicht. De Boer staart niet, hij kijkt. Ogen, neus en mondhoeken krijgen een betekenis. Er is nu verschil tussen de linker en rechterwang. Beide fotografen laten bijna dezelfde hoek van de Boer’s gezicht zien. Bij Louwes zie je nog net het linkeroor (vergroot foto). En door een kleine kanteling zitten zijn ogen op de uiteinden van een elipsachtige lijn, wat een zelfbewustere indruk maakt. 

De softbox zorgt voor twinkeling in z’n ogen. Dat past weer bij die zachte glimlach; deze man voelde zich op z’n gemak. Wij ook. 

Dat is ontstaan door de persoonlijkheid van de fotografe. Er moet even even iets intiems, een moment tussendoor, zijn geweest. Misschien vroeg ze iets over z’n band met Theo Thijssen en bracht dat z’n mondhoeken net genoeg omhoog om de frons boven z’n ogen iets extra’s mee te geven. 

Louwes lijkt voortdurend deze bescheiden expressie te kunnen ontlokken aan haar modellen. Ze moet van nature vast als warm, wijs en vertrouwd overkomen. Of bescheiden met een ijzeren wil. Hoe zou het zijn om door haar gefotografeerd te worden? 

Fotografie Annaleen Louwes