franfotoblog

1 | 10 | 2020
34

Het Proces

De eerste popgroep waar ik mee mocht werken was Josef K. Dat kon pas toen ik bij een tijdschrift zat. Tot dan toe had ik alleen maar concertfoto’s kunnen maken. Ik was te afhankelijk van anderen, en alles blijft toch wat voorspelbaar. Hup, naar buiten. 

Ze zaten in de ontbijtzaal van hotel Wiechmann, het hotel voor beginnende popgroepen. Over het concert in de Melkweg de avond ervoor, was men niet zo tevreden. Slecht geluid en een zaal vol hippies. In 1981 de aartsvijanden. 

Als locatie stelde ik de voormalige gevangenis bij het Weteringplantsoen voor. Om de claustrofobische sfeer. Prima. Paul Haig en Malcolm Ross vielen meteen op. Zij schreven het materiaal. Haig zag er uit als een Amerikaanse jongen met bebopkapsel. Hij moest vooraan staan. 

De foto’s zijn, zonder dat ik het wist, ook gebruikt in ‘Sounds’ en op de binnenhoes van hun enige LP. Deze inloopstrook is later m’n favoriet geworden. 

Eigenlijk druk ik altijd de eerste twee negatieven als één beeld af. Van beiden een deel. Het witte gedeelte, links, is zwart op het negatief. Dat raakte belicht als je de film in de camera legde. Daarna klapte je de achterwand dicht en maakte zoals altijd twee opnames, waardoor je zeker wist dat er onbelichte film achter het opnamevenster zat. 

Op het tweede negatief zie je ook het wegbelichte deel wat op het eerste staat. Eigenlijk maakte ik twee keer dezelfde foto. Toevallig zijn de emoties en houdingen van de drie bandleden in dat eerste stukje film van toepassing op het tweede negatief. Hoe geschokt ze zijn door wat ze door die poort zien: Ross voor het vuurpeleton. 

Achteraf zat alles al in die eerste twee seconden.

26 | 9 | 2020
33

Miss Noir

Afgelopen woensdagochtend wilde ik de dag beginnen met Gréco. Anders nooit last van. Een mysterieus begin voor een dag, zoals die hele vrouw. Ik begrijp nu dat ze toen is overleden. 

Ze had een donker geheim rond haar heen hangen. Continu verleiding, heel vervelend. Je weet niet meer of zo’n vrouw oprecht is of helemaal opgaat in haar image. En dat was sterk; ”Femme libre et moderne” volgens de Fransen. Zoals Johnny Cash meestal in het zwart. Net als Montand en Piaf. Dood en deftig. Er bestaat geen existentialisme in een Hawai hemd. 

Op deze geconcentreerde hoesfoto, de boerka look. Het klassieke mysterie in ieders gezicht, alleen haar ogen. 1000 en 1 nacht. Het kapsel en haar linkeroog doen denken aan Françoise Hardy. Geen expressie, alleen maar zijn. Iemand die ‘s nachts op straat aan je voorbijgaat. Hoort deze blik bij “Déshabillez-moi”? Ik had altijd de indruk dat ze in films veel van haar imago moest inleveren. Ze bewoog en kwam tot leven, dat hoort niet bij een grande dame met allure. Die blijven ongenaakbaar. 

Ik vond haar meer een woordkunstenares. Niemand sprak zo mooi Frans. Zonder nadruk kon ze letters in haar chansons de klank geven van gefluisterde intimiteit, vrouwelijk verlangen, venus en vertes. Betoverend zo lang het donker bleef.

21 | 9 | 2020
32

Politiefoto

Overal evenveel licht: geen slagschaduw, geen drama. Gewoon een telefoontje gebruikt. Toch doet de eerste indruk anders vermoeden, iets ernstigs. De fotograaf houdt gepaste afstand in beveiligde kleding. Een schrale omgeving, kalkresten, kale planken en plastic buizen. Niemand wil hier zijn, een eenzame plek. En een verschrikkelijk vermoeden. 

Voor volledig objectief bewijsmateriaal moest je, volgens de Franse politiefotograaf Alphonse Bertillon, eigenlijk recht van boven fotograferen. Hij werkte rond 1900, alles staat op zijn foto’s in een gelijke verhouding tot elkaar. Ieder detail kan wetenschappelijk worden ontleed. Hij maakte ook groothoekfoto’s van het gehele interieur, zoals wij nu makelaarsfoto’s kennen. Hij was de eerste die het paspoortportret een standaard gaf wat betreft de achtergrond, de positie van het het gezicht, het soort licht, de beeldhoek en de afstand tot de verdachte. 

Dit wapen vertoont slijtageplekken langs de loop, rond de trekker en uitstulping boven de handgreep. Misschien vaker in- en uit het holster getrokken, dan daadwerkelijk gebruikt. Het werd na 75 jaar tijdens werkzaamheden in een tussenwand aangetroffen, stond in het AD. Volgens een expert was het afkomstig uit de Tweede Wereldoorlog. 

In mijn ouderlijk huis vond ik ooit in een geheime sleuf op zolder, nummers van het nazi propagandablad ‘Signal’. Vierkleurendruk uit 1944! Door de chocoladepapiertjes ernaast kreeg ik het vermoeden van een geheime leesplek van de vorige zoon des huizes tijdens de oorlog. 

Bij deze foto krijg je het gevoel van een spijtoptant die, op het eind van de oorlog tot inkeer is gekomen of het beter vond niet met een pistool te worden aangehouden. 

De ‘verfvlek’ onder de handgreep is een onderdeel van het logo van de Handhaving. Nog nooit een leeuw zo vlekkeloos zien opgaan in z’n omgeving.

16 | 9 | 2020
31

Meiden, Bootjes & Pizza

Op de brug over het Zuider Amstelkanaal zit een goed draaiende pizzeria. Herfst 1992 bestelde ik er een Cipolla. Ui, kaas en tomaat. Simpeler kan het niet. Nog steeds m’n favoriet. 

Aan het water hebben ze een extra toegang: ‘Pizza bestellen hier bellen’. Erg aantrekkelijk voor mensen die rond zeven uur hongerig zijn geworden van uitputtende tochten door de Amsterdamse grachten. Vroeger betekende hier bellen, hier aanbellen. Nu bel je vanaf je bootje. Hoeveel wachtenden er voor je zijn merk je pas als je aan wil meeren. Dat kan soms vijf rijen dik zijn. Prinsengracht concerten achterna. 

Het ziet er spectaculair uit, ik zag gisteren een jong echtpaar zich op de oever in stoeltjes nestelen om het allemaal maar mee te maken. Natuurlijk krijgen naast de bootjes, ook de opvarenden veel aandacht. Schaars geklede meiden en ontblote jonge heldenborsten in veel te grote sloepen varen op en af. Zwaar motorgeronk bij het wegvaren en de enthousiaste uithalen onder de brug ernaast verhogen het plezier. 

Als buurtbewoner word je het ook wel eens zat, iedere dag koninginnedag. Denk aan Venetië. Er is maar één methode om dit ongenoegen bij mij te stoppen. Wachten tot het hutje mutje ligt, er een schip met iemand in bikini bij ligt en de lichtverdeling de hoofd van de bijzaken laat scheiden. En dan alles met een telelens flink in elkaar drukken. 

Het helpt niet, vanavond zijn ze er weer. Het blijft warm.