1967
Toen ik met deze blogs begon wist ik dat ik op moest passen met de nostalgie. Dat kom je te vaak tegen. Vooral bij foto's. Het is er nooit als er een foto gemaakt wordt. Eigenlijk telt alleen dat moment.
Daarom heb ik deze foto altijd vooruit geschoven. Ik vind ‘m breekbaar; een oudere man legt iets uit, vier jongens om hem heen luisteren. Iedereen zit er dicht op, dit gaat niet alleen over luisteren, niemand kijkt naar hém, dit gaat over kijken. En de uitleg er over.
Niemand ziet me, behalve Thed Lenssen. Sommige fotografen zijn overgevoelig voor het geluid van een sluiter, zoals Cartier-Bresson, ook al is het de zachtste die je je kunt voorstellen. Er zit iets van voldoening in zijn gezicht; hij heeft me door, snapt waarom ik deze foto wil maken, weet misschien zelfs al hoe die er uit zal zien.
Naast hem Paul van Loenen en Frank Lodewijkx uit België. Het mooist vind ik de houding van Michel Szulc-Krzyzanowski. Hij zit er bovenop, is leergierig, met een gezonde eigenwijsheid. Ik probeer nog altijd dat plooitje naast zijn linkermondhoek te duiden. Trots? Wilskracht? Gretigheid?
Maar de man waar het me om ging is Cas van Os, onze oudste docent fotografie. Hij is hier 60 jaar oud, wij zijn rond de twintig. Meneer van Os straalde zeggingskracht uit, dit was een vakman. Voor het eerst kon ik praten met iemand met jarenlange ervaring. Met z’n laconieke Rotterdamse humor kon hij je uitdagen en bevestigde hij zijn autoriteit. We keken naar hem op, een ideale leraar. Je kon heel oud worden in de fotografie.
Foto's voor onderweg 2
Het zou een schilderij kunnen zijn. Photorealism, is dat eigenlijk niet dubbelop?
Mij ging het om de slordigheid. Geen nacontrole. Niemand die achterom kijkt. Te weinig materiaal om alles te bedekken. Plooien als in een theatergordijn. Een hoek in een wolkenhemel. Over elkaar geschoven stukken realiteit met afbeeldingen van fenomenale beloftes. Weekend op de bouwplaats.
Eigenlijk is het iets verbergen door iets anders te laten zien. Zoals een boekenkast vol houten boekenruggen met vergulde titels. Schone schijn. Deze klassieke huizenwand zal hier nooit verschijnen. Maar zo had het kunnen worden. Het gebouw uiterst links komt ook op het rechterdoek voor. De dakrand van het pand dat er nu staat, te zien boven het langste wolkendoek, is te monumentaal om voor deze gevelwand te wijken. En dan nog, zo’n klassieke huizenrij aan een snelweg?
Onwillekeurig voel ik een link met een schildering die aan Piero della Francesca wordt toegeschreven, dat “De Ideale Stad” voorstelt. Een leeg plein in een imaginaire Italiaanse stad, waar een rond gebouw met zuilen centraal staat. Alles vanuit één verdwijnpunt, geen mens op straat. Je bent de eerste die hier naar binnen mag. Alle gebouwen zijn geometrisch en toch humanistisch. Ze zijn er al 550 jaar lang aan gewend.
Door al het realisme op het doek lijken de verkeersborden er ook in opgenomen. Ik kijk altijd graag naar het meest linkse bord omdat het net lijkt of er een enorm verkeersbord een reusachtige schaduw op die galerij werpt. Ik weet dat het gezichtsbedrog is, maar wil het tegelijk geloven. De realiteit gaat hier over in een tweede realiteit, als je dat wil.
Foto's voor onderweg 1
Soms vraag ik me af of dit soort beelden eigenlijk niet te makkelijk te maken zijn. Of heb ik er al zoveel gemaakt dat het niet zo ingewikkeld meer is? Waarom moet ik zo nodig herhalen wat er al is? Ook al is het net even anders? Of net niet wat er bedoeld wordt?
Ik kan het niet laten. Er is die menging tussen de realiteit en een visie. En de afbeeldingen op bouwplaatsen, die steeds beter en gedetailleerder worden. Voor deze moest ik even afstappen. Wat een fantastische montagefoto. Tekeningen of animaties die foto’s worden. Een haarscherpe blik uit de toekomst van 2022.
Eerst lijkt het of je hier naar een gebouw onder water kijkt. Rimpelingen op het oppervlak die een ruitenstructuur vervormen, zoals op de zwembadschilderijen van David Hockney. Een schuimgevel waar met een koksbrandertje een bruin randje aan gebrand werd, zoals bij meringues. Eigenlijk is het een keurige toren met rare, organisch aandoende randjes. Hoe je op sommige balcons zonder zeeziekte naar het verkeer beneden je kunt kijken, is een raadsel.
Totdat je bedenkt dat het in het geheel er zo uit mag zien, maar dat dit niet voor de individule flats zo is. Het licht was ideaal, alles in helder daglicht en het gebouw in een stralende zon. Alsof wij hier beneden maar sukkels waren. Ik wilde er gewone mensen aan voorbij laten gaan, alsof het doodnormaal leek. Gelukkig dat er iemand ‘Quartz’ in de lucht heeft geschreven anders zou je het allemaal echt geloven.
Architect: Studio Gang Chicago, co-architect Rijnboutt
Bob Dylan 80
Foto: Dylan op z’n 25e verjaardag, 24 mei 1966, Olympia Theater in Parijs.
‘Gemaakt’ door Gilles Caron, vertegenwoordigd door Monique Valentin (Parijs) en Peter Hunter (A’dam). In de planning voor de Muziek Expres, nummer 128 op pagina 5, een detail in een breedte van 98mm.
Op de achtergrond: Rick Danko, basgitaar.
Hoewel het stempel van Gilles Caron op de achterkant het copyright claimt, is de foto gemaakt door Giancarlo Botti van het agentschap Gamma/Rapho (Getty Images). Toen was het niet ongewoon om als leerling-fotograaf in dienst te zijn bij een gevestigde fotograaf, die dan als tegenprestatie de rechten behield.