franfotoblog

Sander

In het Centre Pompidou loopt tot 5 september de tentoonstelling; “Germany / 1920’s / New Objectivity / August Sander”. Uit de folder: “This exhibition presents two different yet overlapping narratives of German modernity during the Weimar Republic (1918-1933)”. ‘Nieuwe Zakelijkheid’ vanuit een multidisciplinair standpunt: foto’s, schilderijen, architectuur, design, film, theater, literatuur en muziek. Alles wat een mens nodig heeft. 

Sander blijft inspireren. Zijn foto’s doen traditioneel aan. Maar dat zat niet in de keuze van zijn portretten van kunstenaars in de periode van ‘Der Neue Sachlichkeit’. Zijn portret van de schilder Anton Räderscheidt bewijst dat hij kennis had van de ‘Kölner Progressiven’. Räderscheidt staat als een etalagepop met bolhoed op, om zes uur ‘s ochtends in een totaal verlaten straat. Alleen op de wereld, Kafkaësk. Zo had hij zichzelf ook geschilderd. Maar op een realistische foto doet het nog echter en vreemder aan. 

Je krijgt hier ook een idee hoe Sander werkte. Hij was een succesvol ondernemer, dat is te zien aan de betaalde familieportretten. De verschillende formaten van dezelfde foto’s die hier liggen, duiden op de welstand van sommige opdrachtgevers. Hoe rijker, hoe meer keus en hoe groter de afdruk. 

Er liggen twee facsimile’s van negatieven uit zijn beroemde serie over ‘Mensen van de twintigste eeuw’: de kok en de stenensjouwer. Nu zag ik dat er meer ruimte om de sjouwer heen zat dan alleen maar een zwarte achtergrond. Sander wist tijdens de opname al dat hij die extra informatie nooit zou gebruiken. Maar als hij er dichter op had gezeten was de optische weergave, voorgrond / achtergrond, minder ruimtelijk geweest. Dus wat meer naar achteren en de overtollige extra informatie er om heen wegsnijden. Hij wist wat zijn onderwerp nodig had, maar ook heel goed hoe het er uit moest zien.

Une seconde d'éternité

'La Guerre est finie' (1966)  –  Alain Resnais, Yves Montand omhelst Ingrid Thulin.

Oggi Aperto!

Een lastig onderdeel van de fotografische praktijk is het omgaan met concurrentie. ‘Jalousie du metier’, broodnijd, is daar een vast onderdeel van. Tenslotte zijn we allemaal kleine middenstanders. Je ziet opeens het werk van een ander die met hetzelfde bezig is geweest. Natuurlijk, bijna niets is origineel, maar toch. Ik ben er berustender in geworden. Ik lig een ronde achter, o.k., maar m’n foto zal er niet anders door worden. Stiekem vind ik mijn oplossingen toch beter. 

Twee bruidjes, twee visies. Op mijn foto moet ze vechten tegen hard zonlicht, op die van Antonio Biasucci zweeft ze door een bos. Ik wilde persé van het lieftallige af, Biasucci dikt het wat aan. Beiden gebruiken we de weg als metafoor voor de groei van ‘n meisje naar een vrouw. Bij mij staat er een zwarte weduwe achter in beeld om haar er aan te herinneren dat het niet altijd zo sprookjesachtig zal blijven. Al zijn het bijna engeltjes, dat ‘onschuldige’ maken wij er graag van. 

Hard tegen zacht, ik herinner me m’n verkeerde dwingende aanmoedigingen om haar ogen niet te bedekken: “Oggi Aperto!”. En geen hand boven je ogen! Maar ik moest wel  wachten op die hond achter in het beeld, voordat het te heet werd om daar te blijven liggen. Gelukkig bleef de weduwe staan, nieuwsgierig naar wat wij daar toch allemaal aan het doen waren. 

Op mijn foto blijft het realistisch, dit sprookjeswezen, bij Biasucci wordt de mythe versterkt. Bij mij kun je haar gezicht zien, ze wist dat er gefotografeerd werd. Meisjes kunnen feeëriek zijn en tegelijk ondernemend, zelfs als we ze in wit verpakken.

Manfredonia, 1978 / CD hoesje voor “Cirano” (1999), Piccola Orchestra Avion Travel.