franfotoblog

Liz

Die houten panelen hangen er al een tijdje. Dit was ooit de ingang voor een Dirk van den Broekwinkel aan de Lijnbaansgracht. Daarvoor een bioscoop, het Nassautheater.

Toeval dat er nu een graffity van Liz Taylor op te zien is? Er hebben hier vast films van haar gedraaid. Die foto is gemaakt door Philip Halsman voor LIFE in 1948.

Elizabeth was toen 16. Het artikel in LIFE werd haar doorbraak. Halsman concentreerde zich eigenlijk op haar linkeroog. Taylor: “On a pure technical level, he pointed out that two sides of my face photographed differently, one side looked younger, the other more mature. In posing for Halsman I became instantly aware of my body.” Toen ze elkaar drie weken later weer tegen het lijf liepen kon zij zich al niet meer herinneren wie hij was en waar ze elkaar eerder hadden ontmoet. Volgens hem het beste bewijs dat het de foto’s zijn die er toe doen, niet de fotograaf.

Als tegenhanger voor zoveel vrouwelijke verleiding hangt er boven deze schutting nog een streep van een gele affiche van Sophie Straat, de volkszangeres: “Mannen word eens bewust”.

‘Mannen’ is misschien wel de meest traditioneel klinkende smartlap van Sophie Straat tot nu toe: vol draaiorgels, harmoniums, accordeons, mellotron orkestbanden en een heus mannenkoor. De achterliggende boodschap is echter verre van traditioneel. ‘Mannen’ bezingt het Patriarchaat, en wat daar anno 2022 nog steeds mis mee is.” – zegt de begeleidende tekst van Sophie Straat.

Als je dat gevoel koppelt naar de pose van Liz Taylor, komt er opeens verveling op haar gezicht bovendrijven, zoiets van ‘daar gaan we weer’. Altijd die aandacht op haar borsten. Om het niet te erg te maken heeft Halsman haar een hanger van zijn eigen vrouw omgedaan. Die menging van verleiding en verveling werkt zo’n 75 jaar later nog, alleen iconen overwinnen de tand des tijds. Zelfs op een bouwval.

Voor het eerst

Ik was die jongen. Je bent dertien en je tante wil dat je met je nichtje op de foto gaat. En of je even je hand op haar schouder wilt leggen. Eigenlijk wil je dat ook wel, maar om dat nou meteen voor eeuwig vast te leggen? Hoe voelt dat om een meisje vast te houden? Waarom moeten anderen dat zien? Je schikt je maar weer.

Ik kijk er zeventig jaar later naar met lichte vertedering. Het vluchtige, afgedwongen beeld van vriendschap, hoe hij op z’n tenen heeft moeten staan (zij is eigenlijk een kop groter), alles ligt nog open. Hij zal fouten gaan maken, maar ook veel nieuwe dingen ontdekken. Maar het meest bijzondere is eigenlijk dat deze foto uit 1953 in kleur is afgedrukt.

Amateurs fotografeerden toen op dia. Als ze iets in kleur wilden laten zien moest dat in het donker. De slaapverwekkende dia-avondjes. Doordat de fotograaf alles wilde laten zien (“weet je wel hoeveel dit heeft gekost?”), én het vermoeiende van kijken naar de eindeloze licht/donker wisselingen, maakte het tot een marteling. Daarom moest het model in die Kodakadvertentie z’n armen achter z’n hoofd houden, glimlachen en net doen alsof je in dit daglicht ook maar iets kon zien van al die prachtige Kodakdia’s.

Ze ook nog af te laten drukken was alleen maar dubbele kosten maken en de resultaten waren nooit zo mooi. Diafilms zijn contrastrijk, harde afdrukken. Dat heeft deze afdruk van het jonge paar niet. Er is doelbewust gewerkt met kleurennegatieffilm om in een album te plakken, bij je te dragen of weg te geven. Dat maakt dit afdrukje ook uniek.

Bronnen: Familie album ”Saanen 1953” - KODAK Advertentie uit ‘COLOR ANNUAL 1959’