LIFE with Brian
Brian Griffin: ”Martin Atkins, the designer, had sped away on his motorbike to the local town to get bacon sandwiches when I shot this image. This is the album cover for A Broken Frame (Depeche Mode). We set up in a cornfield under a grey sky just off the M11 near Saffron Walden. It had been raining all morning but the clouds suddenly parted and we had 30 minutes of glorious sunlight, magical light. I have experienced art directors claiming they did this or that shoot when they weren’t even there and this is one of those cases. Martin was waiting for the bacon! In 1989 I drove to Berlin to see the wall come down. I went into a garage at the border and there was a pile of LIFE magazines featuring the greatest photographs of the 1980's and this image was on the front cover."
Brian Griffin 1948 - 2024
Brian is in zijn slaap overleden. We scheelden twee maanden en ik heb een van zijn afdrukken onder m’n matras liggen. Ik leerde hem kennen in een workshop die Leo Divendal in 1987 had georganiseerd. Daar maakte ik deze foto. Een fantastisch verteller, zeer inventief, zelfbewust en warm.
Ik wilde graag weten wie de man was die de magie van licht zo vorm kon geven.
Veel van zijn foto’s hadden een surrealistische kijk op het verdwijnen van het arbeidsethos. Het was de tijd van Tony Blairs’ ‘derde weg’. De beeldvorming rond ‘de arbeider’ veranderde. Brian maakte helden van ze. Maar hij maakte ook foto’s voor bedrijfsbladen als Management Today, Accountancy Age, of Computing. Zijn portretten van leidinggevenden waren een openbaring. Door deze mannen in eigenaardige poses vast te leggen (zoals het bestuderen van een golfbal waar water uit druppelt), ontstond een beeld van zakelijk Engeland met een hoog ‘tongue in cheek’ gevoel, dat paste bij het nieuwe denken over status.
In sommige foto's herken ik die typische Engelse voorliefde voor de magie in sprookjes en sages. En met zijn superieure lichttechniek, kon niemand daar bezwaar tegen maken. Management was voor hem omgeven met mysteries, waar je je kritische vragen bij kon stellen.
Het licht was voor hem het belangrijkste, maar domineerde niet. In een serie nachtopnames rond Heathrow Airport, laat hij z’n sluiter zo lang openstaan dat de huizen en verlaten wegen spookachtig oplichten door straatlantaarns en de navigatieverlichting van laag overvliegende jets. Alsof Het Licht had besloten het licht uit te doen.
Hij vertelde over ‘Broadgate’, het nieuw te bouwen financiële centrum in Londen, waar hij toen voor werkte en het licht dat hij daarvoor gebruikte. In een straal van zo’n anderhalve kilometer had hij ‘s nachts vanuit betonnen karkassen rondom het centrale plein overal lichtbronnen staan; er lagen zoeklichten op de grond (“I wanted it to be a warzone”) en in de hoogte ontplofte een Spaanse vuurwerkbom. In het midden een arbeider in het wit.
Hierbij had hij Frans Masereel in gedachte, “alsof Christus opnieuw gekruisigd wordt”.
Emmy Hennings 1885-1948
Die prangende blik. Drukkend, klemmend, benauwend en kwellend, volgens van Dale. En er is die noodzakelijkheid, ik heb wat te vertellen en het moet er nu uit.
Ik weet niet wanneer de linkerfoto gemaakt is, maar haar blik boort zich tot de dag van vandaag door. Zou deze manier van uitdrukken in de portretfotografie een breuklijn zijn met de gezichtsuitdrukkingen die daarvoor gebruikelijk waren? Met andere woorden een manier van fotograferen die meer persoonlijkheid, en dus unieks, liet zien?
De expressionistische belichting suggereert drama. Haar ogen doen denken aan die van ‘Oskarchen’ uit Der Blechtrommel. Het twintigerjaren kapsel, de ‘Bubikopf’, stond voor de onafhankelijkheid van vrouwen. De Amerikaanse filmster Louise Brooks had hetzelfde kapsel en als Lotte Jacobi Lotte Lenya fotografeert in 1930, komt er ook nog een sigarettenpijpje in beeld. Emmy’s kraagje detoneert, komt uit een eerder tijdperk. Een vrouw in overgang. Ze dichtte en trad daarmee op en begon met Hugo Ball (haar tweede echtgenoot) het dadaïstische Cabaret Voltaire in Zürich in 1916. Ik wil meer van deze vrouw weten.