Oma Grondhout
Geen idee wanneer deze foto gemaakt is. Deze kleding en haarstijl waren populair rond 1860 - 1900. Op de achterkant heeft iemand ‘Oma Grondhout’ geschreven. Dit is een flinke afdruk voor die tijd: 32 x 42 cm.
Ik zou niet weten hoe je nu nog op een analoge manier zulk licht op haar gezicht kan maken. Overal helder en zacht, bijna vlezig. De airbrush was sinds 1893 op de markt. Wat een fantastische retouche. Ik heb ook zo’n portret van Opa Grondhout, maar aan Oma zat het meeste werk. Nog nooit gezien hoe het maken van een foto zo ten grondslag lag aan latere bewerkingen.
Die eigenlijke foto is onscherp. Weer die zachtheid. Misschien het type lens? Scherpte ontstaat door de retouche op de afdruk. Als je die wat scheef in het licht houdt, zie je hier en daar de matte verf op het gladde papier. Hier is een vakman of ‑vrouw bezig geweest. Alleen bij het dichtbij bekijken zijn de penseelstreken te zien. Zoals rond haar rechterneusvleugel, het toefje haar onder haar rechteroor, de hele oorschelp of de dunne haarinplant langs haar schedel. De schaduwen onder haar ogen of wangen zijn ook allemaal kunstmatig en doen toch levensecht aan. Doet denken aan de schaduwen op marmeren beelden. Oma als Goddelijk.
Is dit nog wel een echte foto? Leunt ze niet teveel op de schilderkunst? Ik had de echte eerste versie wel eens willen zien. Onze ogen zien onscherpte die daarna ontkend wordt door de haarfijne penseellijnen van de retouche. Die retouche gaat altijd over essentiele onderdelen: de irissen, al het haar, de oogleden of haar sieraden. Alle dingen waar je het eerst naar kijkt. Later komt die verzachtende indruk. De wolkjes op de achtergrong maken van haar een echte godin. Wie wil er nou niet zo de eeuwigheid in?