Hans Croiset
Hans Croiset speelt zijn laatste rol in ‘Eindspel’ van Samuel Beckett. Door de corona heeft hij daar twee en een half jaar op moeten wachten. Wat hij heerlijk vond; hij wilde alles tot in de puntjes voorbereiden.
Als ik aan hem denk komt deze foto vaak bovendrijven. Gemaakt tijdens een doorloop van ‘Mary Stuart’ in 1991, in het repetitielokaal van het Nationale Toneel. Hij deed de regie. Bram van der Vlugt en Wil van Kralingen hadden de hoofdrollen. Zij speelde Mary als verfrissende onschuld. Overgevoelig naast de kille Elizabeth van Annewil Blankers. Ik hoor haar nog altijd “Zuster!” roepen met dat beetje bekakte Haagse accent; “Zaster!”. Maar dit is Saskia Mees die een hofdame speelde. Half verkleed om alvast het gevoel te krijgen dat je in kostuum staat.
Op dat moment deed het me denken aan de geboorte van Venus van Botticelli. Een opperwezen dat leven blaast in een jonge vrouw. Haar blik is ergens anders. Heeft ze het koud of staat ze strak van de adrenaline? Hans Croiset regisseerde zacht en dwingend, ik zie het in z’n schouders. Hij gebruikte zijn stemgeluid, zacht en vloeiend, om dingen voor elkaar te krijgen. Wat hij zei klonk nooit ingewikkeld, had een aangename helderheid. Een warme man.
Wat hem altijd jong heeft gehouden is zijn eeuwige twijfel of hij wel alles uit een stuk haalde wat er volgens hem inzat. Zo werd het iedere keer weer een opgave om aan een voorstelling te beginnen, als acteur en regisseur. Dat tot in de perfectie iets raken is hem wel eens overkomen, maar dat was dan steeds achteraf, nooit in het moment zelf. Altijd in overweging doe ik het wel goed. Het voorbeeld van een eeuwige, succesvolle, twijfelaar.
Met dank aan het radioprogramma Kunststof.