Alkmaar 1954
Met dit panorama opende het eerste fotoboek dat ik ooit zag. Het verscheen als souvenir tijdens de viering van 700 jaar stadsrechten voor Alkmaar, in 1954. De foto is gemaakt op het dak van het Murmelliusgymnasium aan de Bergerhout.
Ik vond het een prachtige opening voor een boek, het leek wel of je kwam aangevlogen, heel filmisch. Nu gaat het beginnen. Dat m’n dagelijkse omgeving in een boek voorkwam, was raar. Alsof het allemaal zo belangrijk was wat er zich in dat stadje afspeelde. Ik vond dat stom, de mensen op de foto’s had ik nog nooit gezien en waren bijna allemaal oud. Er woonden schijnbaar alleen maar bejaarden om me heen.
Toen geen enkel besef hoe zo’n boek kan ontstaan. De namen van de fotografen die hiervoor naar Alkmaar waren gekomen leerde ik later kennen; Henk Jonker, Eva Besnyö, Ad Windig, Maria Austria en Aart Klein. Allemaal Amsterdamse GKF leden. Achterin ‘Alkmaar’ staat dat “de foto’s werden gekozen uit de inzending van een fotowedstrijd (!), door het gemeentebestuur van Alkmaar uitgeschreven onder fotografen aangesloten bij de Gebonden Kunsten Federatie”. Zouden ze de verschillende onderwerpen eerlijk verdeeld hebben, of was ieder maar wat gaan doen?
Ik probeerde me later voor te stellen hoe Jonker daar op het dak had gestaan en gedacht had. Z’n hoofdonderwerp was natuurlijk de Singel die ooit ‘de Spanjaarden had tegengehouden’. Zou het licht voldoende zijn om een vergezicht mogelijk te maken en tegelijk de auto’s op de Kennemersingel geen schimmen te laten worden, door een langere sluitertijd? Er moest verkeer op zo’n foto, anders leek Alkmaar een dooie stad die niet met de tijd meeging. Dan maar zo weinig mogelijk.
Eigenlijk ook het mooiste standpunt dat je je kunt voorstellen. De Grote Kerk (protestant) domineert het silhouet, links ervan de Waagtoren (kaasmarkt) en rechts de toren van de Dominicuskerk (katholiek). Helemaal rechts de Molen van Piet en de St. Jozefkerk. Alkmaar in een notedop, in het nog wat mistige voorjaar. Alles moest nog beginnen. Nu verder bladeren.